Ο Αντωνάκης μας
«Θα κάτσεις να σε κεράσω καφέ»;
«Πάλι κερνάς καφέδες; Μέσα θα το βάλεις το μαγαζί...»
Αυτός ο διάλογος –που επαναλαμβάνεται αδιάλειπτα– είναι εδώ και χρόνια μέρος της τελετής των επισκέψεών μου στο βιβλιοπωλείο του Αντωνάκη. Αντωνάκη τον λέμε όλοι, μικροί - μεγάλοι, μισοαγαπητικά μισοϋποτιμητικά –η γνωστή αμφισημία των χαϊδευτικών. Μέσα στο βιβλιοπωλείο φωτογραφίες με τον Ρασούλη, τον Μπουτάρη και τον Μέσκο. Πώς να τον φωνάζανε κι αυτοί;
Μια σταλιά μέρος το Κεντρί, σαν κουφάλα μεγάλου δέντρου, τρεις άνθρωποι όρθιοι με το ζόρι χωράνε και τα βιβλία να σκαρφαλώνουν μέχρι και στους τοίχους –του πνεύματος άγριες περικοκλάδες. Σε μια γωνιά χωμένη και η ταμιακή με το κομπιούτερ, με το οποίο ο Αντωνάκης δεν τα έχει και πολύ καλά· τις παραγγελίες τις σημειώνει χειρόγραφα σε τετράδιο και δασκαλεύει και τους υπαλλήλους του να πορεύονται αναλόγως.
Το Κεντρί είναι στο κέντρο της Θεσσαλονίκης –τι κέντρο δηλαδή, καράκεντρο, στο Ναβαρίνο– και ως εκ τούτου είναι και κέντρο διερχομένων, στέκι βιβλιόφιλων και γραφιάδων παντός είδους, τους οποίους ανελλιπώς κερνά καφέδες ο Αντωνάκης παρά τις επίμονες επιπλήξεις μου. Δίνουν και παίρνουν, καιρού επιτρέποντος, οι καφέδες –και ενίοτε και οι ρακές– στο ξύλινο τραπεζάκι που βγαίνει εν τω άμα και στήνεται με τα νώτα στο γαλεριανό συγκρότημα, προς την πλευρά της παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Δε μασάει από μιζέριες το αφεντικό· είναι άπλα και κερνάει αβέρτα.
Δε θα ξεχάσω τη χαρά που πήρα, όταν είδα το πρώτο μου βιβλίο στη βιτρίνα του Αντωνάκη. Και δεν είναι μόνο που το αφεντικό είναι ενημερωμένο όσο λίγοι της δουλειάς ή ότι το βιβλιοπωλείο είναι στο Ναβαρίνο, κι όσο να πεις όλο και κοντοστέκονται οι φιλαναγνώστες πάσης φύσεως και κοιτούν. Είναι που για κάθε συγγραφέα, Θεσσαλονικιό ειδικά, η βιτρίνα του Αντωνάκη είναι το Γουέμπλεϊ των βιβλίων. Ένας ποιητής της πόλης μού είπε κάποτε εμπιστευτικά: «Είναι αλλιώς εδώ· ψηλώνεις.»
Με τον Αντωνάκη ταιριάζουμε και στα πολιτικά. Πηγαίνουμε μάλιστα ενίοτε παρέα και στις πορείες, ανελλιπώς δίνοντας κάθε χρόνο το παρόν σ’ αυτήν του Πολυτεχνείου. Πιάνουμε τότε κάτι κουβέντες ανερμάτιστες, απ’ τη μια όλα μας φταίνε κι απ’ την άλλη venceremos και αριστερό εξτρέμ αισιοδοξία, μπαίνουμε στη Σαλονίκη καβαλαρία στ’ άλογα, όπως ο καπετάν Νικήτας του ΕΑΜ.
«Σ’ όλα χρειάζεται κάποια τελετή» λέει η αλεπού στον Μικρό Πρίγκιπα του Εξυπερύ. Κι ο Αντωνάκης, ο Αντωνάκης μας, είναι και μαέστρος και τελετάρχης και μύστης μέγας της ραστώνης και της αχρονίας. Στα βιβλία του, τα κρεμασμένα θαρρείς ώρες ώρες απ’ το ανάστροφο κοχύλι του ουρανού, μα πιο πολύ στο βλέμμα του, ψάχνουμε όλοι οι θαμώνες εκείνες τις στιγμές που σπάνε το φράγμα του πεπερασμένου μας χρόνου.
Κ.Κ. 14-05-2025
